تجهیزات برق و ابزار دقیق صنعتی مورد استفاده در صنایع نفت و گاز دارای تنوع زیاد است که برای کنترل و اندازه‌گیری پارامترهای مختلف فیزیکی و شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که با توجه به نحوه تولید محصول دارای انواع گوناگونی می باشد که از نظر نصب و راه‌اندازی، قیمت مناسب و نیز طول عمر دسته بندی میشود که، به طور گسترده در بسیاری از تاسیسات پالایشگاهی و پتروشیمی وجود دارد. با توجه به شرایط محیطی و حساس صنایع نف و گاز نحوه انتخاب تجهیزات ابزار دقیق بسیارحایز اهمیت است.
در محیط ها و خطوط تولید این صنایع به دلیل وجود مواد سمی و قابل اشتعال همچنین محیط های انفجاری نوع تجهیزات ابزار دقیق با استاندارد های بخصوص این نوع صنایع تولید و انتخاب میشود که در دلایل اصلی آن به شرح زیر است:
ایمنی : در صنایع نفت و گاز ایمنی امر بسیار مهمی در انتخاب نوع تنجهیزات است چرا که ماهیت اکثر مواد سمی، اشتعال زا و انفجاری هستند که این موضوع باعث میشود با کوچکترین بی‌احتیاطی، خطر حادثه جانی و مالی به شدت افزایش یابد. که به طور خلاصه برخی از این خطرات، به دلیل وجود مواد زیر هستند:
- مواد قابل اشتعال و انفجاربه دلیل ماهیت هیدروکربن‌ها
- خطر انفجار و اشتعال به دلیل نیاز افزایش دما برای تبدیل نفت خام به محصولات با ارزش بالاتر
- خطرات جانی به دلیل وجود گاز های سمی که در روند تولید محصول ساطع می شود
پسماند های نفتی: نفت خام می‌تواند حاوی محتوای باقی‌مانده با نقاط جوش بسیار بالا باشد
کیفیت محصول: باتوجه به نیاز روز افزون جهان به تولید کالاهای با کیفیت و مرقوب نیازمند مواد اولیه با کیفیت جهت تولید این دسته محصولات است از اینرو برای تولید مواد اولیه باکیفت لازم است تا تمامی اطلاعات روند تولید مواد اولیه در صنایع بالا دستی نفت و گاز به صورت دقیق و درست ثبت شده و آنالیز شود.
برای ثبت این اطلاعات نیازمند تجهیزات دقیق اندازه گیری برای پایش اطلاعات فیزیکی و شیمیایی مواد اولیه است که اهمیت تجهیزات ابزار دقیق را نمایان می کند.
با توجه به موارد ذکر شده، روشن است چرا نباید در این صنعت، به معیار دقت اندازه گیری نگاه سهل‌انگارانه داشت. تمامی تجهیزات ابزار دقیق با دارا بودن اعتبار جهانی و همچنین از بالاترین استانداردها و تاییدیه‌ها در زمینه خود برخوردارند.
ابزار دقیق در این صنایع برای ثبت اطلاعات از جمله دما، فشار و سطوح سیال درروند تولید، پالایشگاه‌های نفت، کارخانه‌های پتروشیمی، خطوط لوله نفت و گاز و عملیات مخابرات نفت و گاز استفاده میشود.
پر کاربردی ترین تجهیزات ابزار دقیق درصنعت نفت و گاز جهت نظارت بر وجود گازهای قابل اشتعال و احتراق در مناطق تولید و ذخیره‌سازی و پایش و کنترل انتشار گازهای گلخانه‌ای برای کنترل آلودگی زیست محیطی است که مفصلا در بخش انالایز های صنعتی مورد برسی قرار گرفته است. همچنین تجهیزات ابزار دقیق برای نظارت و کنترل جریان در سیستم‌های تحویل نیز استفاده می‌شوند.
از نظر دسته بندی تجهیزات ابزار دقیق میتوان به طور کلی به دو دسته ورودی و خروجی تقسیم بندی کرد .
ورودی ها برای نظارت یا اندازه‌گیری دما، جریان، فشار و سطح در تجهیزات از جمله مخازن نگهداری و خطوط حمل و نقل استفاده می‌شوند.
خروجی ها شامل کنترل کننده ها و آلارم‌هایی هستند که قرائت‌ها را نمایش می‌دهند یا اعلام برای هشدار در مورد موقعیت‌های بالقوه خطرناک ارائه می‌دهند.
دسته اول مشتمل بر سنسورها، مبدل‌ها و فرستنده‌ها هستند:
سنسور: خواص فیزیکی سیال یا گاز را اندازه‌گیری می‌کنند. در صنعت نفت و گاز، حسگرها اندازه گیری مداوم را برای شناسایی و نظارت بر انتشار گاز فراهم می‌کنند.
مبدل: تغییرات پارامتر های فیزیکی (دما، فشار، جریان یا سطح) را به یک سیگنال الکتریکی تبدیل می‌کنند که سپس توسط یک فرستنده دریافت میشود.
فرستنده‌ها: وظیفه اصلی فرستنده ها در ابزار دقیق انقال پارامتر های اندازه گیری شده و تبدیل شده سنسورها و ابزار اندازه‌گیری مانند سنسورهای سطح، دبی‌سنج و سنسورهای فشار است. این تجهیزات وظیفه ارسال سیگنال دیجیتال به سیستم کنترل اصلی را بر عهده دارد.